Post Description

Een bekend keramisch kunstenaar, Rupert Spira, raakt gefascineerd door het raadsel van schoonheid en waarneming en gaat op zoek naar het wezen van de ervaring. In De helderheid der dingen beschrijft hij zijn radicale onderzoek en toont hij glashelder aan hoe we de werkelijkheid ‘aankleden’ met behulp van namen en vormen. Hierdoor wordt duidelijk dat we onze gewaarwordingen en waarnemingen aanzien voor de werkelijkheid en dat de zintuigen en het denken fungeren als prisma’s ‘aan de hand waarvan de eenheid van Bewustzijn/Bestaan uiteen lijkt te vallen in tienduizend dingen’.
De helderheid der dingen is een verzameling overdenkingen en besprekingen over de aard van de ervaring, waarin helder en eenvoudig gekeken wordt naar de ervaring zelf. De gebruikelijke beschrijvingen van onze ervaring worden meestal als zo absoluut waar gezien, dat we ze niet nader onderzoeken. Hier is het tegenovergestelde het geval. Absoluut niets wordt vanzelfsprekend aangenomen. Dit boek gaat niet over de specifieke eigenschappen van de ervaring zelf, maar onderzoekt de fundamentele aard ervan. Wat is het ‘ik’? Wat is de ‘ander’, de ‘wereld’? En wat is het ‘ervaren’ dat die twee met elkaar lijkt te verbinden? ‘Wat is het wezen van onze ervaring op dit moment?’ is de vraag waarnaar het boek steeds opnieuw terugkeert.

Toch is dit geen filosofisch traktaat, maar veel meer een verzameling (van 44) overdenkingen en besprekingen waarin enkele kernideeën keer op keer onderzocht worden, telkens vanuit een iets andere invalshoek.

Je zou kunnen zeggen dat De helderheid der dingen is geschreven als een muziekstuk waarin een enkel thema onderzocht, in twijfel getrokken, gemoduleerd en opnieuw geformuleerd wordt. Maar telkens wanneer we naar het centrale thema terugkeren, krijgt het meer diepte en weerklank door de overdenking die eraan voorafging.

‘Voor degenen die bereid zijn zich in de materie te verdiepen valt hier veel te halen en ik raad hen dit boek dan ook ten zeerste aan. Persoonlijk vond ik het zowel verrukkelijk als frustrerend (en dat in gelijke mate). Daarom zou ik het op een schaal van 1 tot 5 eigenlijk een 4 moeten geven, maar omdat het zoveel goed materiaal bevat en hoog boven de meeste hedendaagse boeken over dit onderwerp uittorent, geef ik het desondanks toch een 5.’
Recensie van Dennis Waite op www.advaita.org.uk

‘Heel goed uitgelegd. Met dit boek heeft Rupert Spira een klassieker geschreven in de traditie van Nisargadatta en Ramana Maharshi.’
Lezersreactie op bol.com

Uit het boek:

Veel van onze ideeën en overtuigingen over onszelf en de wereld zijn zo diepgeworteld dat we ons er niet bewust van zijn dat het niet meer dan overtuigingen zijn. We stellen er geen vragen meer bij en nemen ze aan als de absolute waarheid.

We geloven bijvoorbeeld dat we een lichaam zijn, dat we man of vrouw zijn en dat we geboren zijn en zullen sterven. We geloven dat we een entiteit zijn te midden van talloze andere entiteiten, en dat die entiteit ergens in het lichaam huist, meestal achter de ogen of in het borstgebied.

We geloven dat we het subject van onze ervaring zijn en dat alle andere dingen en mensen objecten zijn. We geloven dat we, als dat subject, degene zijn die onze handelingen uitvoert, onze gedachten denkt, onze gevoelens voelt, onze keuzes maakt. We geloven dat de entiteit die we denken te zijn, beschikt over keuzevrijheid ten aanzien van sommige ervaringsaspecten, maar niet ten aanzien van andere.

We geloven dat tijd en ruimte ervaringsfeiten zijn, dat ze al bestonden voordat wij bestonden en zullen blijven bestaan nadat we gestorven zijn.

We geloven dat objecten een onafhankelijk bestaan leiden, of ze nu waargenomen worden of niet, dat Bewustzijn persoonlijk en begrensd is, dat het een bijproduct van het denken is, en dat het denken een bijproduct van het lichaam is.

Deze en vele andere vergelijkbare overtuigingen worden beschouwd als dermate waar en voor de hand liggend dat ze nooit betwijfeld hoeven te worden. Ze komen neer op een religie van materialisme die door de overgrote meerderheid der mensheid wordt aangehangen. Dat wekt met name verbazing waar ze van toepassing geacht worden op levensgebieden die expliciet beweren zich bezig te houden met vragen rondom de aard der Werkelijkheid, zoals religie, filosofie en kunst.

Het enige gebied dat zich voor onderzoek leent is de ervaring zelf. Dat lijkt misschien zo voor de hand liggend dat het helemaal niet vernoemd hoeft te worden, maar het heeft wel diepgaande implicaties. Het betekent dat we nooit iets anders ervaren dan het ervaren zelf. Als er al iets anders dan het ervaren zelf zou zijn, hebben we daar absoluut geen weet van, en hebben we ook nooit het recht te beweren dat het bestaat.